موشک بالستیک شهاب ۳ یکی از شناخته شده‌ترین و مهم‌ترین موشک‌های بالستیک میان‌برد ایران است که جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های دفاعی کشور دارد. این موشک به دلیل برد قابل توجه، فناوری پیشرفته و قابلیت‌های متعدد، به یکی از پایه‌های اصلی توان نظامی ایران تبدیل شده است. در این مقاله، تاریخچه، ویژگی‌ها، عملکرد و نقش این موشک در معادلات دفاعی منطقه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
پس از پایان جنگ تحمیلی، ایران توسعه توانایی‌های موشکی خود را برای مقابله با تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی در دستور کار قرار داد. تیم موشکی سپاه پاسداران به رهبری شهید حسن طهرانی مقدم با الهام از موشک اسکاد بی شوروی و همکاری با کره شمالی، موشک‌های شهاب ۱ و شهاب ۲ را با برد ۳۰۰ و ۵۰۰ کیلومتر توسعه دادند. هدف اصلی دستیابی به بردی بیش از ۱۱۵۰ کیلومتر برای هدف قرار دادن نقاط حساس و حیاتی رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی بود.
نخستین نمونه موشک شهاب ۳ در سال ۱۳۷۷ رونمایی شد و پس از آزمایش‌های متعدد، در سال ۱۳۸۲ به طور رسمی وارد خدمت نیروهای مسلح ایران گردید. این موشک به سرعت به یکی از ابزارهای استراتژیک دفاعی کشور تبدیل شد.
از نظر فنی، موشک شهاب ۳ دارای ویژگی‌های قابل توجهی است که آن را به یکی از پیشرفته‌ترین موشک‌های بالستیک در منطقه تبدیل کرده است. مشخصات اصلی این موشک در جدول زیر آمده است:
| ویژگی | مشخصات |
| — | — |
| نوع موشک | بالستیک میان‌برد |
| سازنده | سازمان صنایع دفاعی ایران |
| طول | ۱۷ متر |
| قطر | ۱.۳ متر |
| وزن پرتاب | ۱۷,۴۸۰ کیلوگرم |
| موتور | تک‌مرحله‌ای با سوخت مایع |
| برد | ۱۳۰۰ تا ۲۱۰۰ کیلومتر |
| کلاهک جنگی | ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوگرم |
| دقت | ۱۹۰ متر (CEP) |
موشک شهاب ۳ به دلیل برد بالا و توانایی حمل کلاهک‌های سنگین، به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای استراتژیک ایران شناخته می‌شود. این موشک قابلیت حمل انواع کلاهک‌های جنگی از جمله کلاهک‌های بارانی را دارد که می‌توانند اهداف گسترده در مناطق مختلف را با دقت بالا منهدم کنند. نسخه‌های بهینه‌سازی شده این موشک توانسته‌اند برد خود را به ۲۱۰۰ کیلومتر افزایش دهند.
ایران تاکنون حداقل ۶ آزمایش موفقیت‌آمیز موشک شهاب ۳ را انجام داده است. اولین آزمایش در سال ۱۳۷۷ انجام شد اما موفقیت‌آمیز نبود. دومین آزمایش در سال ۱۳۷۹ با موفقیت انجام شد و پس از آن، آزمایش‌های دیگری در سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ صورت گرفت. در نهایت، این موشک در سال ۱۳۸۲ به طور رسمی وارد خدمت نیروهای مسلح شد.
شهاب ۳ به عنوان یک ابزار بازدارنده استراتژیک، نقش مهمی در امنیت ملی ایران ایفا کرده است. این موشک توانایی هدف‌گیری نقاط حساس و حیاتی رژیم صهیونیستی را دارد و به همین دلیل، اسرائیل سامانه‌های دفاع موشکی مانند آرو ۲ (Arrow 2) را برای مقابله با این موشک توسعه داده است. با این حال، موفقیت سامانه‌های دفاعی در رهگیری موشک شهاب ۳ همچنان محدود بوده است.
موشک شهاب ۳ در طول سال‌ها بهبودهای قابل توجهی داشته است. نسخه شهاب ۳-ب، برد این موشک را به ۲۰۰۰ کیلومتر افزایش داده و قابلیت‌های جدیدی به آن افزوده است. این نسخه به عنوان یکی از ابزارهای اصلی ایران در مقابله با تهدیدات منطقه‌ای شناخته می‌شود.
در نتیجه، موشک شهاب ۳ نماد پیشرفت ایران در صنعت دفاعی و توانایی‌های موشکی است. این موشک با برد بالا، دقت مناسب و قابلیت حمل کلاهک‌های سنگین، به یکی از ابزارهای بازدارنده استراتژیک در منطقه تبدیل شده است. توسعه این موشک نشان‌دهنده تلاش‌های مداوم ایران برای دستیابی به استقلال دفاعی و مقابله با تهدیدات امنیتی است. شهاب ۳ همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دفاعی ایران شناخته می‌شود و نقش مهمی در معادلات نظامی منطقه دارد.