مواد معدنی به عنوان پایه و اساس صنایع پیشرفته در نظر گرفته میشوند و در این میان، گیلسونایت با عنوان “طلای سیاه” صنعت، جایگاه ویژهای دارد. این ماده طبیعی که از خانواده هیدروکربنهای جامد است، نه تنها به دلیل خواص استثنایی مانند مقاومت حرارتی بالا، چسبندگی بینظیر و سازگاری با فرآیندهای شیمیایی، بلکه به دلیل نقش کلیدیاش در صنایعی مانند نفت و گاز، راهسازی، حفاری، رنگسازی و حتی فناوریهای نوین باتری، به یک ماده استراتژیک تبدیل شده است.
اما چرا گیلسونایت ایرانی امروز به یک برند جهانی تبدیل شده است؟ ایران با داشتن ذخایر عظیم گیلسونایت در استانهایی مانند کرمانشاه و ایلام، نه تنها نیاز صنایع داخلی را تأمین میکند، بلکه به عنوان یکی از تأمینکنندگان اصلی کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی قارههای اروپا، آفریقا و آسیا شناخته میشود. کیفیت بالا، قیمت رقابتی و تنوع در دانهبندی، باعث شده است تا شرکتهای پیشرو جهانی، ایران را به عنوان یک شریک استراتژیک در تأمین این ماده ارزشمند انتخاب کنند.
### گیلسونایت چیست و در کجا یافت میشود؟
#### ۱. گیلسونایت و نامهای شناخته شده آن
گیلسونایت که با نامهای یونگایت، آسفالت معدنی یا قیر طبیعی نیز شناخته میشود، یک ماده هیدروکربنی جامد و براق با ساختار شکننده است. این ماده در صنعت گاهی به عنوان طلای سیاه یا آسفالتیت هم نامیده میشود. نام گیلسونایت برگرفته از نام ساموئل اچ. گیلسون، کاشف این ماده در قرن نوزدهم در آمریکاست. در ایران، این ماده به طور عامیانه در برخی مناطق موم کوهی یا سنگ قیر نیز خوانده میشود.
#### ۲. ترکیب و ساختار گیلسونایت
گیلسونایت یک هیدروکربن جامد طبیعی با ترکیب شیمیایی پیچیده است که عمدتاً از موارد زیر تشکیل شده است:
– ۸۵-۹۵٪ کربن
– ۱۰-۶٪ هیدروژن
– مقادیر کم اکسیژن، نیتروژن و گوگرد
این ترکیب خاص، گیلسونایت را از مواد مشابه مانند زغال سنگ یا قیر معمولی متمایز میکند و باعث میشود در صنایع پیشرفته مانند تولید باتریهای لیتیومی یا پوششهای ضدخوردگی کاربرد داشته باشد.
#### ۳. ذخایر و نحوه استخراج گیلسونایت
##### مناطق اصلی کشف گیلسونایت
– در ایران، استانهای کرمانشاه و ایلام به عنوان غنیترین ذخایر گیلسونایت خاورمیانه شناخته میشوند.
– در آمریکا، معادن معروف یوتا که قدیمیترین منابع استخراج صنعتی گیلسونایت هستند.
– ترکیه، کلمبیا و اندونزی نیز ذخایر کوچکتری از این ماده دارند.
### خواص گیلسونایت
#### ۱. خواص فیزیکی گیلسونایت
کاربرد گیلسونایت به دلیل ساختار منحصربهفردش و ویژگیهای فیزیکی قابل توجهی که دارد، آن را به انتخابی ایدهآل برای صنایع تبدیل کرده است:
– ظاهر: رنگ سیاه براق با سطحی شیشهای و بافت شکننده.
– سختی: در مقیاس موس، سختی آن بین ۲ تا ۳ است.
– نقطه نرم شدن: بین ۱۶۰ تا ۲۲۰ درجه سانتیگراد.
– چگالی: حدود ۱.۰۵ تا ۱.۱ گرم بر سانتیمتر مکعب.
– حلالیت: در حلالهای آروماتیک مانند تولوئن و بنزن حل میشود، اما در آب و الکل نامحلول است.
#### ۲. خواص شیمیایی گیلسونایت
ترکیب شیمیایی گیلسونایت، پایه اصلی مزایای آن در صنایع پیشرفته است:
– کربن بالا: ۸۵-۹۵٪ کربن خالص که باعث رسانایی حرارتی و پایداری شیمیایی میشود.
– عناصر همراه: شامل هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و گوگرد به صورت جزئی.
– واکنشپذیری: سازگاری عالی با پلیمرها و مواد معدنی.
– مقاومت اکسیداتیو: در برابر اکسیداسیون و تخریب ناشی از اشعه UV مقاوم است.
#### ۳. کاربرد گیلسونایت و تفاوت آن با قیر معمولی و مواد مشابه
گیلسونایت با وجود شباهتهای ظاهری به قیر، از نظر عملکرد و ساختار کاملاً متمایز است.
### راهنمای خرید گیلسونایت
#### ۱. نکات کلیدی برای خرید گیلسونایت
– مشخصات فنی: مطمئن شوید گیلسونایت خریداری شده میزان کربن بالا و ASH پایین داشته باشد.
– منشأ معدن: گیلسونایت استخراج شده از معادن شناخته شده کیفیت بالاتری دارد.
– تأمینکننده معتبر: فروشندگانی را انتخاب کنید که گواهی آنالیز ماده و مجوزهای بینالمللی ارائه دهند.
– قیمت رقابتی: قیمت گیلسونایت بر اساس عیار، دانهبندی و حجم خرید تعیین میشود.
#### ۲. انواع دانهبندی گیلسونایت
گیلسونایت در سایزهای مختلف برای کاربردهای گوناگون فرآوری میشود:
– پودر نرم: برای تولید رنگ، جوهر، باتریهای لیتیومی.
– دانه متوسط: برای صنعت ریختهگری، چسبهای صنعتی.
– درشت: برای آسفالت، حفاری چاههای نفت.
#### ۳. انواع بستهبندی گیلسونایت
– کیسههای ۲۵ کیلوگرمی: مناسب برای خریدهای کوچک و آزمایشی.
– بیگبگ ۱ تنی: مقرون به صرفه برای خریدهای عمده.
– فله: برای پروژههای بسیار بزرگ.