بر اساس آمار منتشر شده توسط سازمان بینالمللی تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری، در سال 2023، بیش از 85 میلیون خودرو در جهان تولید شده است. چین با تولید 27 میلیون خودرو، سهم 31 درصدی از بازار تولید خودروی جهان را به خود اختصاص داده است و پس از آن، ایالات متحده با تولید 10 میلیون خودرو در جایگاه دوم قرار دارد و 12 درصد از خودروهای جهان را تولید میکند. ژاپن نیز با تولید 7.8 میلیون خودرو، سهم 10 درصدی دارد و سومین تولیدکننده بزرگ خودرو جهان است.
هندوستان، کره جنوبی، آلمان، مکزیک، برزیل، اسپانیا، تایلند، اندونزی، فرانسه، ترکیه، کانادا، جمهوری چک، ایران، اسلواکی، انگلستان، ایتالیا و مالزی نیز با تولید 702 هزار تا 5.5 میلیون دستگاه خودرو در سال، در جایگاه چهارم تا بیستم بزرگترین تولیدکنندگان خودروی جهان قرار دارند.
تولید خودرو برای کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است. نگاهی به 20 کشور برتر در تولید خودرو نشان میدهد که هر 10 اقتصاد برتر جهان در جمع 20 تولیدکننده پرتیراژ خودروی جهان نیز قرار دارند. این موضوع نشان از اهمیت صنعت خودرو در نیل به توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها دارد.
تولید خودرو زنجیره تأمین گستردهای دارد و نیازمند توسعه صنایع مختلف است. بنابراین، رشد صنعت خودرو به شکوفایی سایر صنایع کمک میکند و میتواند کشورها را در مسیر توسعه صنعتی قرار دهد.
صنعت خودرو یکی از پیشروترین صنایع در حوزه استفاده از نوآوری، اتوماسیون و فناوریهای نوین است. هوش مصنوعی در خطوط تولید خودرو، توسعه الگوریتمهای خودروهای خودران و طراحی خودروهای جدید به کمک نرمافزار کاربرد دارد.
همچنین، صنعت خودرو نقش مهمی در توسعه زیرساختهای حملونقل دارد و توسعه سیستمهای حملونقل داخلی را تسهیل میکند.
در خاورمیانه، تنها نام دو کشور ایران و ترکیه در بین 20 خودروساز برتر جهان خودنمایی میکند. ترکیه با تولید 1.35 میلیون خودرو در سال، رتبه بالایی در صادرات دارد و صادرات خودروی این کشور در سال 2023 به 35 میلیارد دلار رسیده است.
در مقابل، ایران با وجود قرار گرفتن در جمع 20 خودروساز پرتیراژ جهان، از نظر صادرات در شرایط مساعدی نیست.
برای کسب سهم بیشتر از بازار تولید و صادرات خودرو جهان، ایران نیاز به یک نقشهراه مناسب دارد. ایران خودرو و سایپا، دو شرکت بزرگ خودروساز کشور، سالهاست که با زیان انباشته سنگینی مواجه بودهاند. با واگذاری مدیریت ایرانخودرو به بخش خصوصی، روزنههای امید برای تغییر در وضعیت این خودروساز و صنعت خودروی کشور ایجاد شده است.
مدیریت جدید ایران خودرو برنامههای مهمی برای ایجاد تحول در این شرکت دارد. این برنامهها شامل اعمال استانداردهای سختگیرانه در تهیه قطعات، نظارت بر خرید قطعات از خارج کشور، رفع ایراد و ارتقای کیفیت محصولات و سرمایهگذاری برای تولید پلتفرمهای جدید است.
حمایت از صنعت خودرو با برداشتن چوب قیمتگذاری دستوری که به عنوان پاشنهآشیل این صنعت شناخته میشود، گامی اساسی است.