در هفتههای اخیر، علیرغم روند کاهشی قیمت دلار، بازار خودروهای مونتاژی شاهد افزایش قابل توجهی در قیمتها بوده است. این افزایش به گونهای بوده که برخی از خودروها در طول دو هفته گذشته بین ۱۵ تا ۴۰۰ میلیون تومان گرانتر شدهاند. برای نمونه، سوبا M4 با جهشی ۹۰۰ میلیون تومانی، اکنون با قیمت ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به فروش میرسد.
دلیل اصلی این افزایش قیمتها، دیون دولتی یا هزینههای قانونی است که خریداران موظف به پرداخت آن به دولت هستند. این هزینهها شامل مالیات بر ارزش افزوده، عوارض شمارهگذاری، عوارض شهرداری، بیمه شخص ثالث، مالیات نقل و انتقال و هزینههای مربوط به خدمات پستی و اسناد میشود. دو مورد از این هزینهها، دلیل اصلی افزایش شدید قیمت خودروها در مدت اخیر هستند:
1. عوارض حقوق گمرکی: این عوارض تا پایان سال ۱۴۰۳ بر پایه نرخ ارز ۲۸,۵۰۰ تومان محاسبه میشد، اما از ابتدای فروردین ۱۴۰۴ مبنای محاسبه به ارز ۶۸,۱۵۰ تومانی تغییر کرده است. این تغییر، اختلاف قابلتوجهی ایجاد کرده است.
2. بند ج ماده ۶۹ برنامه هفتم توسعه: بر اساس این بند قانونی، خودروسازان و واردکنندگان از ابتدای امسال موظف هستند ۱ درصد از مبلغ فروش خودرو را به عنوان کمک هزینه خرید آمبولانس به سازمان اورژانس و هلال احمر پرداخت کنند.
تفاوت در میزان افزایش قیمت خودروها به درجه داخلیسازی آنها بستگی دارد. خودروهایی که قطعات بیشتری را در داخل تولید میکنند، طبیعتاً ارز کمتری مصرف کرده و کمتر تحت تأثیر نرخ ارز و تعرفههای گمرکی قرار میگیرند.
در مواردی، برخی خودروسازان در روزهای اخیر افزایش قیمتهایی عجیب داشتهاند که بعید به نظر میرسد تنها به دلیل افزایش دیون دولتی بوده باشد و نیازمند بررسی توسط نهادهای ناظری مانند سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان است.