بازار حبوبات نیز همانند بازار ارز و طلا این روزها تغییرات قیمتی روزانه را ثبت می‌کند و مشخص نیست که در شرایطی که ایران یکی از تولید کنندگان مهم حبوبات در جهان است چرا باید قیمت انواع حبوبات آنقدر بالا رود که به قیمت گوشت نزدیک شده و تئوری پروتئین حبوبات به جای گوشت از اعتبار بیفتد.

بر اساس گزارش‌های قیمتی از بازار، قیمت لپه به 360 هزار تومان، لوبیا چیتی به 500 هزار تومان و قیمت لوبیا سفید به 207 هزار تومان رسیده است. همچنین قیمت نخود 134 هزار تومان و عدس کیلویی 150 هزار تومان خرید و فروش می‌شود.

به گفته فرامک عزیز کریمی، مدیرکل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف حبوبات در کشور برای هر نفر حدود 9 کیلوگرم است و نیاز سالانه کشور به حبوبات حدود 792 هزار تن برآورد می‌شود که 30 تا 35 درصد آن با محصولات وارداتی تأمین می‌شود. در واقع باید سالانه 250 تا 300 هزار تن واردات در این حوزه انجام شود تا بازار حبوبات با مشکل مواجه نشود.

کار به ورود ستاد تنظیم بازار به ماجرای حبوبات رسید و در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار که هر دوشنبه برگزار می‌شود، حبوبات نیز مشمول قیمت‌گذاری دستوری شد. این اقدام در پاسخ به افزایش شدید قیمت‌ها و فشار بر معیشت خانوارها انجام شده است.

دولت قصد دارد با قیمت‌گذاری دستوری قیمت حبوبات را کنترل کند تا این کالای اساسی که جایگاه مهمی در سبد غذایی خانوارها دارد، برای اقشار مختلف جامعه، به ویژه کم‌درآمدها قابل دسترس شود. اما تجربه نشان داده است که تأثیر قیمت‌گذاری دستوری بر قیمت‌ها معمولاً محدود و کوتاه‌مدت است.

قیمت‌گذاری دستوری نظم عرضه و تقاضا را برهم زده و انگیزه تولیدکننده و واردکننده را به دلیل اینکه قیمت‌ها پایین‌تر از هزینه تولید یا واردات می‌شود برای عرضه کالا کاهش می‌دهد و در نهایت عرضه آن در بازار کاهش می‌یابد.

در شرایطی که قیمت داخلی به صورت دستوری پایین‌تر از قیمت‌های منطقه‌ای یا جهانی باشد، احتمال قاچاق کالا به خارج از کشور زیاد می‌شود یا ممکن است بازار سیاه خرید و فروش کالا با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب تشکیل شود که مصرف‌کننده نهایی همچنان مجبور است با قیمت‌های بالا بخرد و سود به جای اینکه به جیب تولیدکننده یا توزیع‌کننده قانونی برود به جیب واسطه‌ها و دلالان خواهد رفت.

تولیدکنندگان راه میانبری همیشه در این مواقع می‌زنند و به سمت کاهش کیفیت محصول یا استفاده از مواد اولیه ارزان‌تر و بی‌کیفیت‌تر روی می‌آورند، ضمن آنکه نظارت بر تمامی مراحل زنجیره تأمین و توزیع حبوبات از مزرعه تا خرده‌فروشی کاری بسیار دشوار و پرهزینه است.