طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان که از سال ۱۴۰۱ آغاز شد، با هدف شفافسازی فرآیند تولید و توزیع نان و جلوگیری از قاچاق و هدررفت منابع، یارانه را به جای آرد، به نان نهایی فروخته شده اختصاص داد. این طرح از طریق کارتخوانهای هوشمند در نانواییها، دادههای فروش نان را ثبت و بر اساس آن، یارانه نانوایی را پرداخت میکند.
با این حال، علیرغم اهداف والای این طرح، برخی کارشناسان و فعالان صنفی نسبت به نحوه طراحی و اجرای آن انتقادات جدی دارند. به گفته محمدجواد کرمی، رئیس کارگروه آرد و نان اتاق اصناف ایران، مدل فعلی یارانهدهی نه تنها به عدالت نزدیک نشده، بلکه سه ضلع اصلی این زنجیره – مردم، دولت و نانوایان – را همزمان ناراضی کرده است.
او معتقد است که راهکار مؤثر، بازگشت به مدل پرداخت مستقیم یارانه به مردم و واقعیسازی قیمت نان است؛ مدلی که پیشتر در سالهای ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ اجرا شده و بهزعم وی، تجربهای موفق بوده است.
در مقابل، رسول نظافتی، مدیر اجرایی طرح ملی هوشمندسازی یارانه آرد و نان، میگوید که این طرح توانسته جلوی هدررفت پنج میلیون و ۱۲۰ هزار تن آرد یارانهای را بگیرد و نیاز دولت به منابع مالی برای تامین نان مردم ۹۶ هزار میلیارد تومان کاهش یابد.
با این حال، مشکلاتی مانند استفاده نکردن از کارتخوانهای مخصوص، کمفروشی، گرانفروشی و کیفیت پایین نانها در برخی نانواییها گزارش شده است. در این راستا، حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران، تاکید کرده است که نانوایان موظف به رعایت نرخ مصوب هستند و در صورت تخلف، جریمه و حتی پلمب واحدهای صنفی در انتظار آنهاست.