هفته اول خردادماه برای بازار سرمایه، هفتهای ناخوشایند و نگرانکننده بود. این هفته با کاهش شاخصها، ادامه خروج پول از سوی سرمایهگذاران حقیقی، و افزایش نارضایتی سهامداران به پایان رسید. شاخص کل بورس نه تنها نتوانست بازدهی مثبتی را به ثبت برساند، بلکه با عقبنشینیهای مداوم، تصویری مبهم و ناپایدار از آینده بورس را پیش روی سرمایهگذاران قرار داد.
با وجود ادعاهای رئیس سازمان بورس مبنی بر بازگشت اعتماد و افزایش ارزش معاملات به سطح 20 هزار میلیارد تومان، در عمل تنها 7 هزار میلیارد تومان از معاملات خرد در روز چهارشنبه به سهام و حق تقدم اختصاص داشت. حدود 3 هزار میلیارد تومان از معاملات نیز به صندوقهای سرمایهگذاری مربوط میشود. این روند نه تنها حاکی از بازگشت اعتماد نیست، بلکه نشاندهنده خروج سرمایهگذاران حقیقی از بازار است.
در این میان، بازار روز چهارشنبه شاهد خروج 137 میلیارد تومان پول حقیقی بود که در ادامه روند خروج سرمایه از بازار ثبت شد. به عنوان نمونه، در طول هفته گذشته، 248 میلیارد تومان پول حقیقی از گروه چندرشتهای خارج شد. گروه خودرو با خروج 202 میلیارد تومان و گروه نفتی با 197 میلیارد تومان خروج سرمایه همراه بودند.
انتقادات نه تنها به افت شاخصها، فرار سرمایه، و بازدهی منفی سبد دارایی سهامداران خرد محدود نمیشود، بلکه صدای سهامداران از وضعیت نابسامان صندوقهای اهرمی نیز بلند شده است. این صندوقها در غیاب سیاستگذاری مناسب از سوی سازمان بورس، همچنان با حباب منفی فعالیت میکنند.
بررسیهای هفتگی نشان میدهد که در سطح صنایع نیز، بورس هفته مثبتی را تجربه نکرده است. گروه ارتباطات با بازدهی منفی 4.8 درصدی و گروه مخابرات با منفی 3.5 درصدی در صدر زیاندهترین گروهها قرار گرفتند. گروههای کاغذی، خودرو، و دیگر صنایع بزرگ نیز نتوانستند عملکرد مثبتی داشته باشند. کاهش بازدهی گسترده در صنایع، مهر تأییدی بر سردرگمی بازار و بیتدبیری در سیاستگذاریهای نهاد ناظر است.
در چنین شرایطی، بیش از همه، سکوت و بیتحرکی سازمان بورس در قبال مسائل پرشمار بازار مورد انتقاد است. نه شفافسازی درباره عملکرد صندوقها انجام میشود، نه سیاست مؤثری برای بازگشت پول حقیقی دیده میشود، و نه تلاشی برای بهبود نقدشوندگی و مدیریت ریسک در بازار به چشم میخورد. برخی سهامداران با طعنه میگویند رئیس سازمان بورس از افعال معکوس استفاده میکند؛ هر گاه وعدهای میدهد، نتیجه برعکس از آب در میآید.
بازار سرمایه در حالی هفتهای دیگر را با نگرانی پشت سر گذاشت که سهامداران بیش از هر زمان دیگر، چشمانتظار اقدام واقعی، شفافیت، و پاسخگویی از سوی نهاد ناظر هستند. آیا سازمان بورس از این وضعیت هشداردهنده بیدار میشود؟