با گرانی چراغ خاموش و غیررسمی نان در هفتههای گذشته، اختلاف بین نانوایان و استانداریها بیشتر شده است. نانوایان معتقدند افزایش هزینههای تولید، از جمله آرد، دستمزد، بیمه و انرژی، راهی جز افزایش قیمت یا کاهش وزن چانه نان را پیش روی آنان نگذاشته است. در حالی که دولت از سال گذشته مسئولیت افزایش قیمت رسمی نان را به گردن استانها انداخت تا از تنشهای گران کردن نان در سطح ملی در امان باشد.
مشاهدات میدانی نشان میدهد که قیمت نان سنگک ۴ برابر شده است. به طوری که قیمت نان سنگک آزادپز به ۲۵ هزار تومان و در برخی موارد حتی به ۴۰ هزار تومان نیز رسیده است. همچنین قیمت نان فانتزی نیز بین ۳۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته و نان لواش ۱۷۰۰ تومان و تافتون ۲۵۰۰ تومان عرضه میشود. در حالی که قیمتهای مصوب پایینتر است.
دولت هنوز بدهی گندمکاران را پرداخت نکرده است. ۲۴ اردیبهشت ماه بود که قیمت گندم صنفی و آزادپز از ۱۲ هزار تومان به ۲۱ هزار و ۷۷۰ تومان افزایش یافت که این رشد چشمگیر قیمت منجر به افزایش قیمت نان آزاد پز و نرخ یارانهای آن شد. با وجود افزایش قیمت گندم یارانهای و اعلام قیمت مصوب نان، اما همچنان بدهی دولت به گندمکاران باقی مانده است.
یکی از نانوایان در خصوص علت اعتراض نانواییها گفت: به دلیل کسر مداوم سهمیه آرد توسط سامانه نانینو، نانوایان احساس ناامنی شغلی دارند. از سویی دیگر با جهش حق بیمه کارگران نانوایی از یک به ۶ میلیون تومان در ماه، عملا توانی برای ادامه فعالیت نانوایان باقی نمانده است.
این نانوا بیان کرد: بدقولی «نانینو» در پرداخت سود شبانه نانوایان از ۴۰ درصد به حدود ۲۰ درصد و همچنین تعلل دولت در نرخ دهی سالیانه با وجود افزایش سالیانه نرخ آب، برق، گاز، بیمه، عیدی، سنوات، مالیات بر حقوق، مخمر، اجاره، تجهیزات، ملزمات و دستمزد، شرایط را برای این قشر سختتر از گذشته کرده است.
رئیس اتاق اصناف تهران نسبت به تصمیمگیری استانداریها در قیمتگذاری نان انتقاد دارد و معتقد است: نظارت و تصمیمگیری دستگاههای متعدد در این حوزه کار را سخت میکند و باید کار به اتحادیه واگذار شود تا دیگر شاهد قیمت متفاوت نان از شمال تا جنوب شهر و شهرها با یکدیگر نباشیم.
مشکلات سامانه «نانینو» مختص به همین موارد ختم نمیشود بلکه این سامانه که برای توزیع آرد و یارانه نان طراحی شده با مشکلات فنی و اجرایی زیادی روبروست. نانوایان از عدم واریز به موقع و کامل یارانهها و همچنین کاهش سهمیه آرد گلهمند هستند که این امر باعث میشود که آنها مجبور به خرید آرد با قیمتهای بالاتر در بازار آزاد شوند که به افزایش هزینههایشان میانجامد.
به نظر میرسد سیاستهای دولت و عدم اصلاح قیمت نان متناسب با هزینههای تولید از مهمترین دلایل نارضایتی نانوایان است. در حالی که دولت برای کنترل تورم و جلوگیری از اعتراضات اجتماعی، از افزایش قیمت نان جلوگیری میکند، اما این سیاست به ضرر نانوایان تمام شده و باعث میشود آنها برای جبران زیان خود، به سمت کمفروشی، کاهش کیفیت یا افزایش غیرقانونی قیمت بروند.