صنعت خودرو ایران پس از تعطیلات چند روزه، بار دیگر به چرخه تولید بازگشته است، اما پرسشهای کلیدی درباره آینده این صنعت، استراتژیهای وزارت صمت، و چگونگی عبور از بحرانهای اقتصادی و ژئوپلیتیک بیش از پیش مطرح است. در این راستا، گفتوگویی با سعید مدنی، مدیرعامل اسبق گروه خودروسازی سایپا، انجام شده است.
**سوال:** با توجه به پایان تعطیلات خودروسازان و بازگشت مجدد به تولید، به نظر شما سیاست وزارت صمت در این مرحله باید به مونتاژ متمرکز یا به افزایش ساخت داخل و کاهش وابستگی خارجی توجه داشته باشد؟
**پاسخ:** صنعت خودرو کشور در حال حاضر با رویکرد ترکیبی از مونتاژ و تولید محدود داخلی مواجه است. اما واقعیت این است که کشور و صنعت خودرو درگیر یک جنگ اقتصادی تمامعیار هستند. اکنون سوال اساسی این است که آیا میخواهیم در همین وضعیت باقی بمانیم و تغییری در سیاستگذاری و استراتژیهای صنعتی نداشته باشیم یا تصمیم داریم رویکردمان را بهصورت بنیادین تغییر دهیم؟ اگر همین مسیر فعلی را ادامه دهیم، نهایتاً در تولید داخل، با ظرفیتها و توانمندیهای موجود، میتوانیم به بقای صنعت کمک کنیم، اما نباید انتظار تحول داشته باشیم.
**سوال:** یعنی شما معتقدید که تحریمها تنها تا یک حدی باعث رشد خودکفایی میشوند و بعد از آن دیگر محدودکننده هستند؟
**پاسخ:** دقیقا همینطور است؛ تحریمها ممکن است در کوتاهمدت منجر به تحریک خودکفایی شوند، اما این روند سقف دارد. پس از آن، ما نیازمند ارتباطات هستیم، چون فناوریها بهسرعت در حال تغییرند و ما اگر بخواهیم بهتنهایی به آنها برسیم، معمولا زمانی به نتیجه میرسیم که آن فناوریها از رده خارج شدند.
**سوال:** به مونتاژیها اشاره کردید، برخی از کارشناسان معتقد هستند که این شرکتها به ساخت داخل بیتوجه هستند، نظر شما چیست؟
**پاسخ:** متاسفانه بیشتر شرکتهای مونتاژکار علاقهای به ساخت داخل نشان ندادند، چون حاشیه سود خوبی در واردات قطعات و مونتاژ بوده است. اگر این روند ادامه یابد، ما به کارگاه مونتاژ خودروهای چینی تبدیل خواهیم شد.
**سوال:** با توجه به اتفاقات اخیر و فضای ملتهب اقتصادی، به نظر شما سیاستهای بانکی با شرایط اقتصادی فعلی باید چه تغییری کند؟
**پاسخ:** صنعت خودرو نیاز به یک بازسازی جدی دارد، این جراحی، هم مالی و هم ساختاری است. از جمله میتوان از منابعی مثل صندوق توسعه ملی استفاده کرد تا شرکتها بتوانند خریدهای کلیدی خود را انجام دهند.
**سوال:** اخیراً افزایش قیمت ۱۵ درصدی در محصولات سایپا اعلام شده، آیا این رشد قیمتی میتواند به بهبود نقدینگی و تیراژ تولید کمک کند؟
**پاسخ:** این افزایش قیمتها کمککننده است، اما باید منطقی باشد. اگر قیمتگذاریها متناسب با تورم صورت نگیرد و فریز شود، خودروساز مجبور میشود برای ادامه تولید به وام و تسهیلات سنگین متوسل شود.
**سوال:** با توجه به اینکه شما در کارنامه خود مدیرعاملی گروه خودروسازی سایپا را دارید، راهحل برونرفت از این چرخه فرسایشی چیست؟
**پاسخ:** به نظر من باید بهصورت ریشهای با این مسئله برخورد شود. مثلاً بدهیهای انباشته خودروسازان به بانکها، بخش زیادی از درآمد فعلی آنها را میبلعد. در نتیجه، حتی اگر افزایش قیمت هم بدهند، سود عملیاتی به بدهیها میرود.
**سوال:** آینده صنعت خودرو ایران را چگونه میبینید؟
**پاسخ:** اگر روابط سیاسی بازتعریف نشود، رشد خاصی نخواهیم داشت. اگر هم شرایط فعلی ادامه یابد، هنر ما این خواهد بود که همین وضعیت موجود را حفظ کنیم. اما اگر فضای اقتصادی و سیاسی باز شود، به لطف زیرساختها، زنجیره تامین، و تجربههای گذشته، رشد سریعی برای صنعت خودرو ایران قابل تصور است.