جنگنده اف-35 یکی از پیشرفتهترین جنگندههای نسل پنجم جهان است که توسط ایالات متحده آمریکا و با همکاری کشورهای عضو ناتو طراحی و ساخته شده است. این هواپیمای جنگی چندمنظوره به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود، به یکی از مهمترین ابزارهای نظامی کشورهای غربی تبدیل شده و حضور آن در منطقه خاورمیانه، ایران را با چالشهای امنیتی و نظامی جدی مواجه کرده است.
تاریخچه جنگنده اف-35 به سال 1990 میلادی برمیگردد، زمانی که پروژه ساخت این جنگنده به عنوان بخشی از برنامه “جنگنده تهاجمی مشترک” (JSF) آغاز شد. هدف این پروژه، طراحی و ساخت یک هواپیمای جنگی چندمنظوره بود که بتواند جایگزین هواپیماهای قدیمی مانند اف-16 فایتینگ فالکون، ای-10 تاندربولت II و هریر شود.
پس از رقابت بین دو شرکت بزرگ بوئینگ و لاکهید مارتین، طرح X-35 شرکت لاکهید مارتین در سال 2001 برنده شد و تولید جنگنده اف-35 آغاز گردید. این پروژه به دلیل پیچیدگیهای فنی و هزینههای بالا، به عنوان بزرگترین و پرهزینهترین برنامه نظامی تاریخ شناخته میشود.
جنگنده اف-35 به دلیل استفاده از فناوریهای پیشرفته، یکی از قدرتمندترین جنگندههای حال حاضر جهان محسوب میشود. این هواپیمای چندمنظوره به گونهای طراحی شده که توانایی انجام مأموریتهای مختلف از جمله برتری هوایی، حملات زمینی، شناسایی و جنگ الکترونیک را داشته باشد.
مشخصات فنی جنگنده اف-35 شامل موتور توربوفن پرت اند ویتنی F135 با رانش 191 کیلونیوتن، حداکثر سرعت 1.6 ماخ و توانایی ابرکروز با سرعت 1.2 ماخ است. این جنگنده همچنین مجهز به فن بالابرنده برای نشست و برخاست عمودی است.
برد عملیاتی اف-35 بالغ بر 2200 کیلومتر است که با سوختگیری هوایی میتواند به هزاران کیلومتر افزایش یابد. این برد عملیاتی بالا به جنگنده اجازه میدهد تا به عمق خاک ایران نفوذ کرده و اهداف استراتژیک را هدف قرار دهد.
جنگنده اف-35 مجهز به سیستمهای الکترونیکی پیشرفتهای مانند رادار AN/APG-81، سیستم جنگ الکترونیک AN/ASQ-239 Barracuda و سامانه هدفگیری الکترواپتیکی AN/AAQ-40 است. این سیستمها به جنگنده اجازه میدهند تا اهداف را با دقت بالا شناسایی و هدف قرار دهد.
اف-35 توانایی حمل طیف گستردهای از تسلیحات هوا به هوا، هوا به زمین و ضد کشتی را دارد. برخی از مهمترین تسلیحات عبارتند از موشکهای هوا به هوا AIM-120 AMRAAM و AIM-9X Sidewinder، موشکهای هوا به زمین AGM-154 JSOW و JDAM.
جنگنده اف-35 در سه مدل اصلی طراحی شده است که هرکدام برای مأموریتهای خاصی بهینه شدهاند. مدل F-35A برای نیروی هوایی طراحی شده و قابلیت نشست و برخاست متعارف دارد. مدل F-35B برای تفنگداران دریایی طراحی شده و قابلیت برخاست کوتاه و نشست عمودی دارد. مدل F-35C مخصوص ناوهای هواپیمابر طراحی شده است و قابلیت نشست و برخاست از ناوهای بزرگ را دارد.
ورود جنگنده اف-35 به منطقه، خصوصاً در اختیار کشورهای متحد آمریکا مانند اسرائیل، امارات متحده عربی و ترکیه، چالشهای امنیتی و نظامی بزرگی برای ایران ایجاد کرده است. ایران برای مقابله با چالشهای ناشی از حضور اف-35 در منطقه، اقدامات متعددی انجام داده است، از جمله توسعه سامانههای راداری پیشرفته، تقویت جنگ الکترونیک و همکاریهای نظامی با روسیه و چین.
در نتیجه، جنگنده اف-35 لایتنینگ 2 به عنوان یکی از پیشرفتهترین جنگندههای جهان، چالشهای جدی برای امنیت ایران ایجاد کرده است. ایران با توسعه سامانههای دفاعی، جنگ الکترونیک و همکاریهای نظامی با کشورهای دیگر، تلاش میکند تا تواناییهای خود را در مقابله با این تهدید افزایش دهد.