پس از واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش خصوصی، حالا نوبت سایپا رسیده است؛ خودروسازی که در سال گذشته ۱۸ هزار و ۸۹۲ میلیارد تومان زیان خالص به بار آورد و با زیان انباشته‌ای بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان وارد سال جدید شد.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ فروردین‌ماه امسال، سایپا با انتشار آگهی رسمی از واگذاری ۴۲ درصد سهام خود به صورت بلوکی خبر داد؛ خبری که بازار سرمایه را تکان داد و پای نام‌هایی چون بابک زنجانی، علی انصاری، گروه انتخاب، گروه گرامی و فرداموتورز را به میان کشید.

اما این هیاهو چندان دوام نیاورد. چراکه مدیرعامل سایپا، با نامه‌ای به سازمان بورس مدعی شد بر اساس «دستور خیلی محرمانه» شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، هرگونه واگذاری و تغییر در سهام سایپا تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.

این نامه، بیش از آن که سهامداران را نگران کند، یک پرسش بزرگ ایجاد کرد: آیا دولت اساساً اراده‌ای برای خروج از مدیریت سایپا دارد؟ هرچند مقامات دولتی به سرعت به تکذیب ماجرا پرداختند. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، گفت چنین تصمیمی نه در دولت و نه در جلسه سران قوا مطرح نشده و سیدمحمد اتابک، وزیر صمت، نیز وعده داد که دولت مصمم به واگذاری سهام خودروسازان است و «مانع جدی وجود ندارد».

سایپا دوباره در لیست فروش؟

اکنون اما پس از دو ماه بلاتکلیفی، زهره عالی‌پور، رئیس سازمان خصوصی‌سازی، بار دیگر سخن از واگذاری به میان آورده است. معاون وزیر اقتصاد اعلام کرده که سهام اصلی دولت و سهام تودلی سایپا طبق قانون برنامه هفتم و پس از رفع موانع حقوقی، به بخش خصوصی واگذار می‌شود. عالی‌پور تأکید کرده است که دولت باید تنها به سیاست‌گذاری و نظارت بسنده کند و اداره شرکت‌ها به دست بخش خصوصی سپرده شود.

با این حال، تجربه‌های قبلی نشان داده که خصوصی‌سازی در ایران نه به معنای واقعی واگذاری، بلکه بیشتر به معنای جابه‌جایی سهام میان نهادهای شبه‌دولتی است. همین نگرانی درباره سایپا هم وجود دارد؛ اینکه آیا دوباره شاهد ورود مشتریان خاص خواهیم بود یا سهام این شرکت واقعاً به خریدارانی با اهلیت و تخصص در صنعت خودرو سپرده می‌شود؟

سرنوشت تکراری خصوصی سازی

نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی بارها هشدار داده‌اند که واگذاری سایپا تنها زمانی می‌تواند به نفع صنعت و مردم باشد که قیمت‌گذاری سهام بر اساس دارایی‌های واقعی و به‌روز این خودروساز انجام شود. در غیر این صورت، خصوصی‌سازی سایپا هم به سرنوشت پروژه‌های ناموفق خصوصی سازی در سال های گذشته تبدیل می شود؛ شرکت زیان‌دهی که بدون شفافیت و اصلاح ساختار، تنها دست به دست می‌شود و نه تولید ارتقا می‌یابد و نه کیفیت خودروها.

آنچه امروز اهمیت دارد، پایان دادن به آشفته‌بازار سایپا است؛ اما نه با واگذاری صوری و غیرشفاف، بلکه با فروش واقعی و به قیمت منصفانه به بخش خصوصی توانمند. خصوصی‌سازی اگر قرار است فقط نامی روی کاغذ باشد، بهتر است اصلاً انجام نشود.